Ontwikkeling box 3: Heffing over het echte rendement?

Minder dan vijf jaar geleden is de box 3 heffing (vermogensheffing) ingrijpend gewijzigd. Toch wordt in de politiek alweer gesproken over een hervorming van de box 3 heffing. Het streven is dat binnen afzienbare tijd een heffing op werkelijk rendement wordt ingevoerd. Wij vertellen u in dit artikel meer over de box 3 heffing en de gevolgen voor uw fiscale situatie.

Box 3 heffing door de jaren heen

Tot 31 december 2016 was vermogen in box 3 belast tegen een fictief rendement van 4 %. Bij de belastingheffing van vermogen werd verondersteld dat een belastingplichtige een rendement van 4 % had behaald, ongeacht het daadwerkelijk behaalde rendement. Dit rendement werd vervolgens belast tegen het toen geldende box-3 tarief van 30 %. Tot 31 december 2016 betaalde een belastingplichtige derhalve 1,2 % (4 % van 30 %) belasting over zijn inkomen uit vermogen.

Sinds 1 januari 2017 is de belastingheffing over vermogen in box 3 gewijzigd. De achtergrond achter de wijziging was dat meer moest worden aangesloten bij een heffing over werkelijk rendement. Vanaf 1 januari 2017 is de heffing daarom gebaseerd op een schijvenstelsel,  waarbij elke schijf een mix kent tussen spaargeld en beleggingen. De wetgever is ervan uitgegaan dat bij een toename van het vermogen het spaardeel afneemt en het belegginsdeel toeneemt.

Met ingang van 1 januari 2021 zien de rendementen over de rendementsklassen er als volgt uit:

Schijf	Box 3 vermogen	Spaardeel (0,03 %)	Beleggingsdeel (5,69 %)	Box 3 – tarief
1	€ 0 – € 50.000	67 %	33 %	1,898 %
2	€ 50.001 – € 950.000	21 %	79 %	4,501 %
3	> € 950.000	0 %	100 %	5,69 %

Bij een box 3 vermogen van meer dan € 950.000 gaat de wetgever ervan uit dat geen sprake meer is van een spaardeel, maar enkel van een beleggingsdeel, met een fictief rendement van € 5,69 % (zie tabel).

Let op: Op 29 september 2022 is het forfaitaire percentage voor de rendementsklasse beleggen voor 2023 bekend geworden. In dit artikel leest u hier meer over.

Bezwaar huidige box 3 heffing

Bij de wetswijziging die is ingegaan op 1 januari 2017 heeft de wetgever geprobeerd aan te sluiten bij een belastingheffing over daadwerkelijk rendement. Er is een stap in de goede richting gezet, maar nog steeds geldt dat belastingheffing plaatsvindt op basis van een verwacht forfaitair rendement. Bovengenoemde rendementen en rendementsklassen zijn namelijk gebaseerd op gemiddelden en in het verleden in de markt gerealiseerde rendementen. Hoewel deze rendementen en rendementsklassen elk jaar worden aangepast en op nieuw vastgesteld, blijft de vaststelling gebaseerd op gemiddelden uit het verleden. Per definitie sluiten deze rendementen en rendementsklassen niet aan bij de daadwerkelijk gerealiseerde rendementen van een belastingplichtige. Ook zal slechts een enkele belastingplichtige een verdeling van het vermogen kennen met de door de wetgever veronderstelde vermogensmix spaardeel/beleggingsdeel.

Gevolg heffing naar forfaitair rendement

Een gevolg van de heffing naar forfaitair rendement is dat voor een belastingplichtige een buitensporige last kan ontstaan wanneer niet het verwachte forfaitaire rendement wordt behaald over het vermogen in box 3, maar hier wel volgens dit rendement belasting over verschuldigd is.

Beschikt u over een relatief groot vermogen in privé, als dan niet in een andere verhouding spaardeel/beleggingsdeel dan waar de heffing in box 3 op is ingesteld? Mogelijk heeft u dan te maken met een (te) hoge belastingdruk op dit vermogen en is het voor u interessant om daar wat aan te doen. Wij kijken graag samen met u naar uw fiscale positie.

Toekomstverwachting box 3

Dat de wetgever naar een situatie wil waarbij sprake is van heffing over werkelijk rendement staat vast. Wij verwachten dat een nieuwe wijziging van box 3 heffing nog even op zich laat wachten. Dat betekent niet dat u op dit moment niet al actie kunt ondernemen om nu al minder box 3 belasting te betalen. U kunt vrijblijvend contact met ons opnemen om uw fiscale positie te bespreken.